Οι δασικές πυρκαγιές είναι από τους σπουδαιότερους εχθρούς της διατήρησης και της παραγωγικότητας των δασών και μόνο σε λίγες περιπτώσεις μπορούν οι πυρκαγιές να θεωρούνται ωφέλιμες. Κανένας άλλος εχθρός του δάσους δεν προκαλεί τόσο μεγάλες και γρήγορες καταστροφές όσο οι πυρκαγιές των δασών.
Το κάψιμο ενός δάσους, στις περισσότερες περιπτώσεις επιφέρει αντικατάσταση της φυτοκλίμακας με άλλη πιο οπισθοδρομική φυτοκλίμακα και συγχρόνως σε πολλές περιπτώσεις τέλεια παράσυρση του επιφανειακού εδάφους και βραχοποίησης της καμμένης περιοχής.
Η πυρκαγιά αποτελεί έναν από τους σοβαρότερους κίνδυνους των δασικών οικοσυστημάτων.
Η σημασία των επεμβάσεων και έργων εντός καμμένων εκτάσεων μετά την πυρκαγιά, είναι μεγάλη και καθοριστική.
Το δασικό οικοσύστημα είναι η συνισταμένη πολλών παραγόντων, όπως της βλάστησης, της πανίδας, των γεωμορφολογικών σχηματισμών, του υγρού στοιχείου και των διαφόρων ανθρώπινων κατασκευών και έργων σε μια ενιαία εικόνα μέσα στο δασικό χώρο που προβάλλεται στον ορίζοντα. Για το λόγο αυτό κατά τη σύνταξη των αντιδιαβρωτικών μελετών και γενικότερα για την επιλογή των έργων, εξετάζονται όλες οι παραπάνω παράμετροι.
Η έλλειψη κατάλληλου φυτοκαλύμματος και ιδίως προστατευτικού δάσους, αφήνει το ευαίσθητο γεωλογικό υπόθεμα το οποίο εδράζεται σε ευνοϊκό ανάγλυφο, έρμαιο των κατακρημνισμάτων και της απορροής. Συνεπεία αυτού είναι η παρουσία πολλώνμικρών ή μεγάλων χειμάρρων, που διαυλακώνουν το έδαφος. Το νερό συναθροίζεται στις μισγάγγειες, στη συνέχεια στις μικρές και μεγάλες χαραδρώσεις και τέλος στις κεντρικές κοίτες των ρεμάτων, από όπου και παροχετεύεται στους μεγαλύτερους αποδέκτες.
Με την εκτέλεση των έργων, επιδιώκεται η αποφυγή της έντονης επιφανειακής απορροής και διάβρωσης του εδάφους και η υποβοήθηση της αποκατάστασης του δάσους και των δασικών εκτάσεων στην περιοχή, είτε μέσα από την διαδικασία της φυσικής αναγέννησης είτε με έργα αναδάσωσης σε κατάλληλες θέσεις.
Η διατάραξη του οικοσυστήματος από πυρκαγιές μεγάλης έντασης και έκτασης μπορούν να προκαλέσουν τις παρακάτω επιπτώσεις :
Α. Οικολογικές επιπτώσεις (καταστροφή βλάστησης, πανίδας και θέσεων κάλυψης και αναπαραγωγής, επιπτώσεις στην υδατική οικονομία κ.λ.π.).
Β. Επιπτώσεις στην αισθητική του τοπίου.
Γ. Ζημιές πλημμυρικές, οφειλόμενες στην μεταφορά φερτών υλών και προερχόμενες από τη μη ορθολογική χρήση του ύδατος.
Οι στόχοι των αντιδιαβρωτικών μελετών συνοψίζονται στους εξής:
α) Η προστασία της καμμένης έκτασης από περαιτέρω υποβάθμιση του οικοσυστήματος και του περιβάλλοντος.
β) Η κατασκευή στις καμένες επιφάνειες - υψηλού κινδύνου, μικρών αντιδιαβρωτικών έργων όπως κορμοδεμάτων ή κλαδοπλεγμάτων από νεκρά δένδρα που υπάρχουν επί τόπου ή θα μεταφέρονται από τις γειτονικές θέσεις καθώς και μικρών φραγμάτων βάρους σε λίγες κατάλληλες και επιλεγμένες θέσεις.
γ) Η κατασκευή στις μικρές χαραδρώσεις μικρών ξυλοφραγμάτων, και στη συνέχεια μικρών φραγμάτων για τη συγκράτηση των εδαφών και των φερτών υλικών.
δ) Η συγκράτηση του επιφανειακού εδάφους και των σπόρων επί τόπου για την επίτευξη της φυσικής αναγέννησης του δάσους.
ε) Η προστασία των υποκείμενων έργων υποδομής (οικισμοί - δασικοί, επαρχιακοί, κοινοτικοί δρόμο ι- καλλιέργειες κλπ) από την ανεξέλεγκτη επιφανειακή ροή των ομβρίων, σε συνδυασμό με τη συνεχή στερεοπαροχή των χαραδρώσεων και των ρεμάτων.
στ) Η δημιουργία αίσθησης σχετικής ασφάλειας στους κατοίκους των πληγεισών περιοχών.
ζ) Η αύξηση της διαπερατότητας του εδάφους δηλαδή του διηθουμένου νερού, η μείωση της επιφανειακής απορροής και της ταχύτητας ροής προς τα κατάντη.
|